Çevresel Gürültü Nedir? Nasıl Önlenir?

Çevresel gürültü insan sağlığını olumsuz etkileyen ciddi bir problem olarak görülmektedir. Genel olarak büyük ve kalabalık şehirlerde çevresel gürültü yoğunluğu Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen ölçülerin oldukça üzerinde bir seviyededir. Doğrudan çevresel değerin bozulması nedeniyle ortaya çıkan gürültü, bir süre sonra kişinin sağlığını bozan bir etken olmaktadır. Bu yüzden günümüzde gürültü özellikle çevre ve sağlık problemi olarak ele alınmaktadır. 

Çevresel gürültü, insanların yalnızca işitme sağlığını olumsuz yönde etkilemez, psikolojik ve fizyolojik dengelerini bozar ve performansı düşürür. Dolayısıyla çevresel gürültü, çevrenin sakinliğini yok eden, bireylerin sağlığına olumsuz etkileri olan bir sorundur.

Çevresel gürültü nedir, zararları nelerdir ve hangi önlemler alınmalıdır gibi konuyla ilgili merak ettiğiniz her detaya yazımızda yer verdik. Eğer siz de konu hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız bütün sorularınızın yanıtlarına yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Çevresel Gürültü Nedir?

Çevresel gürültü karayolu trafiği, havayolu trafiği, demir yolu trafiği, açık alanda kullanılan teçhizat, sanayi tesisleri, şantiye alanları, imalathane ve benzeri yerlerden çevreye yayılan gürültü ile insan faaliyetleri sonucunda oluşan zararlı sesleri ifade eder. 

Çevresel gürültü, insan ve doğadaki canlıların yaşamını olumsuz etkileyen zararlı ses olarak ifade edilir. Bireyler üzerinde olumsuz bir etki bırakan, herhangi bir anlam ifade etmeyen ve rahatsız edici özellikteki seslerin tümü çevresel gürültü olarak ifade edilmektedir. Özellikle teknoloji ve sanayinin gelişmesi, kentleşme ve nüfus artışıyla beraber ortaya çıkan gürültü kirliliği sorunu son yıllarda önemli çevre problemlerinden birisi haline gelmiştir.

Gürültü Kirliliği Nedir?

Gürültü kirliliği, insan sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratabilecek her türlü aşırı sestir. Gürültü kirliliği özellikle karayolu, demiryolu, sanayi tesisleri, açık hava inşaat alanlarında fazladır. Büyük şehirlerde, alışıldık seslerin dışında rahatsız edici sesler yoğunluktadır. Çevresel gürültü kaynakları aşağıdaki gibidir:

1. Plansız kentleşme,

2. Hızlı nüfus artışı ve göç,

3. İnşaat çalışmaları,

4. İş makinesi kullanımı,

5. Plansız sanayileşme,

6. Trafik yoğunluğu.

Gürültü Kirliliğinin Zararları

Gürültü, yaşama ve sağlığa zarar veren yüksek ses olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireyler genel olarak çevrelerindeki sesten rahatsız olmazlar. Fakat bazı zamanlarda bu ses düzeyi oldukça yoğun ve katlanılması zor hale gelebilir. Fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olan aşırı gürültü kişinin daha sinirli ve stresli olmasına yol açar. 

Gürültü kirliliği aslında tolere edilebilen, alışıldık seslerin dışında şiddetli ve rahatsızlık veren seslerdir. Örneğin cep telefonu melodisi, müzik çalması veya telefon görüşmesi esnasında duyulan sesler günlük yaşamda her zaman karşılaştığımız fakat çoğunlukla rahatsızlık vermeyen seslerdir. Bu yüzden gürültü kirliliği olarak görülmezler. Kalabalık bölgelerdeki işyerlerinin neden olduğu sesler, zamansız gerçekleştirilen bakım ve onarımlar bireylerin işitme sağlığını olumsuz etkiler. 

Endüstri bölgelerinden gelen gürültüler yoğun trafik ve klakson sesleri, insanların hem fizyolojik hem de psikolojik dengesini bozmaktadır. Bu durum iş verimini de azaltır. Gürültüye çok fazla maruz kalmak pek çok probleme de sebep olur. Bu sorunlar arasında; uyku bozukluğu ve kardiyovasküler sistemler üzerinde olumsuz etkiler vardır. Çocuklarda ise bilişsel bozukluk gürültü kirliliğinin sonuçlarından biridir.

​Araştırmalara göre, gürültü kirliliği binlerce kalp hastalığı vakasına ve erken ölüme sebep olmaktadır. Milyonlarca kişinin gürültü kirliliğinden rahatsız olduğu ve kronik uyku bozukluğu yaşadığını öngörülmektedir. Gürültü kirliliğinin yaşam kalitesi ve ruh sağlığı üzerinde ciddi bir oranda negatif etkisi olduğu bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) bulgularına göre, bireyin yaşamını etkileyen çevresel faktörlerin arasında hava kirliliğinden sonra gürültü kirliliği gelmektedir. Çevresel gürültünün birey üzerindeki etkileri aşağıdaki gibidir:

1) Fiziksel etkileri: Geçici ya da sürekli işitme bozuklukları yaşanması.

2) Performans etkileri: Hareketlerin yavaşlaması, konsantrasyon bozukluğu ve iş veriminin düşmesi.

3) Psikolojik etkileri: Panik atak, stres,  davranış bozukluğu ve aşırı sinirlilik halinin yaşanması.

4) Fizyolojik etkileri: Ani refleks, kalp atışlarında yavaşlama, dolaşım bozukluğu, kan basıncının artması ya da solunumda hızlanma.

Sonuç olarak gürültü kirliliğinin bireyin sağlığına zararları aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Geçici ve kalıcı duyma bozuklukları.
• Davranış problemleri, stres, aşırı sinirlilik, uyku düzeni bozuklukları.
• Çalışma veriminin düşmesi, konsantrasyon bozuklukları, hareketlerde ağırlaşma.
• Kan basıncının artması, dolaşım sistemi bozuklukları, solunum sisteminin etkilenmesi, ani refleks gösterme, kalp ritminde değişimler.

Çevresel Gürültü Nasıl Önlenir?

Evlerde, iş yerlerinde, hastanelerde, fabrikalarda ve okullarda; ses yalıtımı yaptırmak, gürültü kirliliğine karşı alınabilecek etkili yollardan biridir. Aynı anda çok sayıda kişinin kullandığı ve yararlandığı sinema, tiyatro, cami, konferans salonu ve amfi gibi alanlarda oluşabilecek gürültü kirliliğini önlemek ve dışarıdaki bireyleri rahatsız etmemek adına akustik gürültü yalıtımı ölçümü yapılarak akustik yalıtımı ve ses yalıtımı beraber yapılmalıdır. Yüksek düzeyde gürültü azaltma ve gürültü engelleme sağlayan akustik panjur ya da susturucu kullanılabilir. Konut ve iş yerlerinde ses geçirmeyen cam sistemlerinin tercih edilmesi gürültü kirliliğini engellemek için etkili yöntemler arasındadır. Ses bariyerleri de gürültüyü önlemek için en iyi önlemlerdendir. Akustik gürültü bariyeri, oluşan gürültünün etrafa yayılmasını önler.

Kapalı olan odalarda kalın perdelik, ses geçirmez inşaat malzemeleri ve ses emici fayanslar gibi ses emen materyaller tercih edilerek gürültü kirliliği önlenebilir. Odalara yerleştirilen statik ya da akan hava gibi ufak beyaz gürültü kaynağı, odalardan gelen konuşma seslerini, maskeleyebilir. Bu tarz cihaz genel olarak doktorların ve diğer profesyonellerin ofis alanlarında kullanılmaktadır. Gürültü kirliliği bireyin psikolojisi üzerindeki negatif etkilere sahiptir. Yaşamın günlük akışında kimi zaman farkında olmadığımız çevresel gürültüye dikkat çekmemiz ve sağlığı etkileyen olumsuz yönleriyle ilgili bilinçlenmemiz oldukça önemlidir. 

Gürültü kirliliğini engellemek daha yaşanılabilir kentler, hem toplumsal hem de bireysel sağlık açısından pozitif bir etki olarak karşımıza çıkar. Bu şekilde hareket etmek ve şehirlerin daha az gürültülü olmasını sağlamak için bireyler kendi üzerine düşeni yapmalıdır. 

Gürültünün neden olduğu rahatsızlık ve sağlıkla ilgili olumsuz etkilerin önlenmesi için alınabilecek bazı tedbirler bulunmaktadır. Teknik, inşaat ve binalarda korumayla ilgili birtakım tedbirler söz konusudur. Gürültü kirliliği şehir planlamasında, sanayi yerleşim yerlerinin belirlenmesinde göz önünde tutulmalıdır. Bütün çevresel gürültü kirliliği faktörlerinde olduğu gibi aslında en iyi çözüm gürültüyü kaynağında önlemektir. Ancak bu teknik ve ekonomik açıdan mümkün olmayabilir. 

Gürültü kirliliğinin azaltılması adına uygulanabilecek teknik ve organize önlemler vardır. İşletmenizde duruma ve şartlara uygun olarak bazı önlemler uygulanabilir. Trafik gürültüsünü önlemek için konut ve yol arasındaki mesafenin artırılması önemlidir. Bunun yanı sıra yeşillendirme çalışmaları da öncelikli yapılması gereken önlemler arasındadır. Çok yoğun olan otoban ve çevre yolu gibi alanlarda görüntü kirliliği oluşturmayacak şekilde perdeleme çalışmaları yapılabilir. İmar planları kapsamında yeni projelerde konutlar arasında ve dairelerin dış ortamlar arasında standartlara uygun izolasyonlar yapılabilir. Bu konutlarda izolasyon işlemleri yetkili kurumlarca denetlenip daha sonra iskan verilmelidir. 

Çevresel Gürültüyü Soundex ile Engelleyin

Soundex ile akustik düzenleme sayesinde endüstriyel ve çevresel gürültünün önüne geçebilirsiniz. Çevresel gürültünün azaltılması için akustik panjur, ses kasetleriyle ses duvarları ya da susturucu tasarlanmaktadır. Soundex ile çevresel gürültüye bir son verilir. Yönetmeliklere uygun, akustik sistemler tasarlamak hem bilgi hem de deneyim gerektirir. Soundex ürün grubu hakkında daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.